مهندس مهدی دوستی | روایتی از خودباوری و پیشرفت؛ تجربه پالایشگاه ستاره خلیج فارس

نشست انتقال تجارب با عنوان روایتی از خودباوری و پیشرفت؛ تجربه پالایشگاه ستاره خلیج فارس با حضور مهندس مهدی دوستی مدیر پروژه ستاره خلیج فارس در پژوهشکده سیاست پژوهی و مطالعات راهبردی حکمت برگزار گردید.

مهندس دوستی در ابتدای این نشست درباره پالایشگاه ستاره خلیج فارس گفت:‌ ما در مقطعی با تهدیداتی در حوزه میعانات گازی و بنزین روبرو بودیم. بعد از شروع تحریم ها کشورهای تحریم کننده میعانات گازی ما را نمی خریدند و این باعث می شد تا گازرسانی به مناطق مختلف کشور با مشکل مواجه شود. از سوی دیگر ما در واردات بنزین هم دچار مشکل بودیم. پالایشگاه ستاره خلیج فارس در واقع توانست میعانات گازی کشور را به بنزین تبدیل کند و دو مورد از تحریم های فلج کننده را بی اثر سازد.

بیش از 70 درصد از تجهیزات پالایشگاه ستاره خلیج فارس ایرانی است و تمام کار اجرای آن هم توسط متخصصان ایرانی صورت گرفته است و 67 درصد از سهم مهندسی آن در حوزه طراحی هم ایرانی است که همین امردر آینده می تواند به کشور کمک شایانی بکند .

وی با بیان اینکه  ستاره خلیج فارس اولین پالایشگاه میعانات گازی در کشور و بزرگترین پالایشگاه تولید بنزین کشور است عنوان کرد: ستاره خلیج فارس در واقع 3 برابر پالایشگاه آبادان، 6 برابر پالایشگاه تهران، 11 برابر پالایشگاه تبریز و 18 برابر پالایشگاه شیراز بنزین تولید می‌کند.

دوستی در ادامه با اشاره به روند ساخت ستاره خلیج فارس خاطر نشان کرد: یک شرکت خارجی ایتالیایی که متولی کار پالایشگاه  بود در مقطعی به دلیل تحریم ها از پروژه خارج شد و رفت. ورود مجموعه ما به این پروژه در سال 90 بود و در سه فاز ادامه پیدا کرد و در سال 97 افتتاح شد. چنین کار بزرگی حاصل یک همکاری گروهی و دست جمعی است و تمام ارکان کشور پشت این طرح بوده اند. این پالایشگاه دو شاخصه بین المللی دارد که عبارتند از اینکه این پالایشگاه بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی جهان و بزرگترین پالایشگاه تولید بنزین یورو 5 جهان است. تامین این حجم از خوراک پالایشگاه ثروت خدادادی است که مزیت منطقه ما است. مزیت اصلی ما در واقع تکمیل بودن سبد خوراک پالایشگاهی ما است.

بنزین یک کالای استراتژیک است و مردم روی آن حساس هستند. از سوی دیگر موضوع گاز هم با زندگی مردم و امنیت ملی ارتباط مستقیم دارد. وقتی به  اتفاقات اخیر در کشور نگاه  می کنیم در میابیم که دشمنان مابه دنبال مدل جدیدی برای ایجاد نا امنی می گردند که آنهم قطع کردن راه های ارتباطی حمل و نقل در کشور است.

مدیر پروژه ستاره خلیج فارس در مورد کیفیت بنزین تولیدی این پالایشگاه و رابطه آن با آلودگی هوا اظهار داشت: ما در شهر تهران معدل 5 فاز پارس جنوبی گاز می سوزانیم و آنچه باعث آلودگی می شود صرفا بنزین نیست بلکه فرآیند احتراق در موتور خودروها است. میزان گوگرد مجاز در بنزین یورو 5 10 PPm است در صورتی که بنزین این پالایشگاه دارای یک ppm  گوگرد است. اگر بهترین بنزین جهان هم در اختیار داشته باشید اما فرآیند احتراق موتورها مناسب نباشد فرآیند آلوده ای دارید. آلودگی گاز هم قابل توجه است و باید یک سهمی هم برای استفاده گسترده از گاز قائل بود. یک مقطعی که تولید بنزین در پتروشیمی ها صورت گرفت. در آن زمان دنیا با محوریت آمریکا جمع شدند تا کشور ما را تحریم کنند. مستقل از اینکه بنزین پتروشیمی آلودگی داشت یا نه باید به این توجه کرد این سیاست موجب شد تا تحریم بنزین علیه ما موقع موفق نباشد.اما بنزین تولیدی از میعانات گازی ماجرای متفاوتی دارد. اصولا بنزین حاصل از میعانات گازی به دلیل کیفیت بالای خوراک اولیه از کیفیت بسیار بهتری برخوردار است. چه اینکه پالایشگاه ستاره خلیج فارس هم بهترین پالایشگاه کشور است و بنزین آن بسیار با کیفیت است.

در زنجیزه فروش قبلا نفت خام مستقیما با بازار در ارتباط بود و بعد یک گام جلوتر رفتیم و پالایشگاه ایجاد کردیم و موفق به تولید سوخت شدیم. البته استفاده از نفت و گاز به عنوان سوخت بدترین نوع استفاده است.اگر ما همین امروز تمام ذخایر نفت و گازمان را بفروشیم به 20 هزار میلیارد دلار نمی رسد. در حالی که کشوری مانند چین سالی 20 هزار میلیارد دلار درآمد دارد.

مدیر پروژه ستاره خلیج فارس با اشاره به تحریم های آمریکا علیه  کشور تاکید کرد: آمریکایی ها اگر دوست داشتند یک حوزه را تحریم کنند آن حوزه  استقلال انرژی عراق از ایران و همچنین صادرات گاز ایران به ترکیه بود. اما برخی حوزه ها تحریم ناپذیر است و یکی از دلایلی که ایران در برابر اینها ایستاده است همین است.

دوستی با اشاره به میزان بنزین تولیدی پالایشگاه ستاره خلیج فارس گفت: ستاره خلیج فارس بیش از 40میلیون لیر بنزین تولید می کند. اگر ما می خواستیم این مقدار بنزین را وارد کنیم سالانه 12 میلیارد دلار سالانه صرف خرید بنزین می کردیم. ما امروز درگیر واردات داروی کشور هستیم و مطمئن باشید که دشمنان در صورت تحریک به ما بنزین نمی فروختند و ناوگان حمل و نقل کشور را با مشکل مواجه می کردند. تعیین قیمت بنزین نیز چیزی فراتر از حوزه مدیریت انرژی کشور است.

مدیر پروژه ستاره خلیج فارس در ادامه این موضوع را تایید کرد که در صورت نبود پالایشگاهی مانند ستاره خلیج فارس باید بنزین را لیتری 8 هزار تومان خریداری می‌کردیم.

دوستی در رابطه با نقش برجام در ساخت ستاره خلیج فارس مطرح کرد: من آنقدری که برای کارشناسان قرارگاه خاتم و صنعت نفت سهم قائل هستم برای برجام نیستم و سهم اصلی این کار بر دوش توان داخلی و اراده ای بود که در تمام ارکان این پروژه وجود داشت.

وی درباره توقف فعالیت فاز 4 این پالایشگاه هم گفت: دلیل این کار سیاست های وزارت نفت است. در این فاز پیشرفت 20درصدی هم حاصل شد و امیدوارم ساخت این فاز هم به زودی آغاز شود.

مدیر پروژه ستاره خلیج فارس  با بیان اینکه توان ساخت پالایشگاه دیگری مانند ستاره خلیج فارس را داریم تاکید کرد:  قرارگاه خاتم یک مدلی را با استفاده از صنایع داخلی برای رسیدن به پالایشگاه صد در صد داخلی طراحی کرده است. اما به نظر من در حوزه داخلی زیر ساخت ها بسیار قوی است و هرچند در حوزه برخی کمپرسور ها مشکل داریم اما همه کشور جمع شده اند تا آن را حل کنند.

وی ادامه داد: ازبین 650 پالایشگاه در دنیا حدود 50 پالایشگاه با نفت ایران کار می کنند. شما در صادرات نفت خام با محموله های بزرگ طرف هستید و پایانه های نفتی مبدا و مقصد شما مشخص است. از این رو پترو پالایشگاه ها می تواند محصولات پتروشیمی تولید کند تا از خروج ارز از کشور جلوگیری شود. از سوی دیگر بازار هدف ایران بیش از 1.5 میلیارد نفر هستند که در صادرات فرآورده های پتروشیمی بسیار مهم است. ضمن آن که صادرات فرآورده ها بسیار آسان تر است. همچنین شرایط جغرافیایی و منطقه ای ما هم موقعیت ویژه ای برای کشور فراهم کرده است.

دوستی تصریح کرد: ما اگر نفت درجای خودمان را 800 میلیارد بشکه  فرض کنیم. هر یک درصد افزایش برداشت از این مقدار ذخیره 8 میلیارد بشکه است و اگر این رقم را به دلار تبدیل کنیم 400 میلیارد دلار ثروت افزوده برای کشور است.این رقم به اندازه  10 سال تولید نفت کشور در بهترین شرایط است.کشور در چاهای مختلف طرح های ان جی ال را شروع کرده تا گازهای همراه  چاه  نفت را مدیریت کند. 10 میلیارد متر مکعب در سال هدر رفت شبکه گازی ما است که به اندازه کل صادرات گاز ما به ترکیه  و کل مصرف سی ان جی کشور است.

مدیر پروژه ستاره خلیج فارس  گفت: ما 64 میلیون تن ظرفیت تولید مواد پتروشیمی ایجاد کرده ایم که 54 میلیون تن آن فعال است و 10 میلیارد تن آن غیر فعال است.وقتی شما می توانید 400 میلیارد دلار به ثروت کشور اضافه کنید باید در درس های دانشگاهی به این سمت بروید اما مقداری درس های دانشگاهی ما محافظه کارانه است که باید این مشکل حل شود.

مدیر پروژه ستاره خلیج فارس  در باره ورود قرارگاه خاتم به حوزه خودرو سازی گفت: قرارگاه خاتم در حوزه صنایع می خواهد نقش شرکت بزرگ را بازی کند و شبکه ای از صنایع داخلی ایجاد کرده و به همه نقش داده است. مدل قرارگاه مدل توسعه دهنده است و خیلی به  حضور مستقیم در عرصه ورود نمی کند. اما برخی حوزه ها شاید زیان ده هم باشد اما در این حوزه ها شاید بحث امنیت ملی مطرح باشد.در بحث کالا گلوگاه های امنیتی هم وجود دارد که  قابل توجه است.

وی ادامه داد: نمی شود شما به دنبال ساخت پالایشگاه باشید و خودرویی بسازید که در صد کیلومتر 15 لیتر بنزین مصرف کند.اگر یک بخش خصوص و مردمی توانمندی باشد که قرارگاه خیالش راحت باشد که می توانند کار کنند فکر می کنم همه کار ها را به بخش خصوصی می دهد.

مدیر پروژه ستاره خلیج فارس  با بیان اینکه متوسط سن نیروهایی  که پالایشگاه را ساخته اند 32 سال بوده است عنوان کرد:  مدیریت پروژه هم با جوانان دهه شصتی بوده است.

وی اظهارداشت: بحث امروز روی میزان تولید نفت نیست بلکه بحث روی نفروختن نفت خام است و باید آنقدر تولید ناخالص ملی را افزایش دهیم تا وابستگی به نفت خام کاهش پیدا کند. در جریان  ساخت یک پالایشگاه می توانید 180 هزار شغل در صنایع پایین دستی ایجاد کنید و این یعنی می توانید حجم اقتصاد را افزایش دهید.

دوستی افزود:  ما باید از ستاره خلیج فارس عبور کنیم و شان جمهوری اسلامی 10 ها ستاره است. ما الان در یک دوره تکامل و افق روشن در صنعت نفت هستیم و ما باید به سمت پترو پالایشگاه های بیشتر آنهم با افق های بلند تر برویم.

به عقیده مهندس دوستی اگر ما جمهوری اسلامی هستیم و اگر قرار است بر سر اصول انقلاب بمانیم تضاد ما با غرب تمام  نشدنی است و باید کاری بکنیم. ما نباید انتظار آنها بکشیم زیرا این بدترین اتفاق برای صنعت است.

وی در پایان تاکید کرد: امنیت این است که شما قوانین پایدار و بلند مدت داشته باشید تا صنایع  کشور بتواند رشد کنند.