هوشنگ شیخی | چالش‌ها و ﺗﺒﻌﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ-ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺷﯿﻮع وﯾﺮوس ﮐﺮوﻧﺎ و اﻗﺪاﻣﺎت دوﻟﺖ؛ ﺗﺤﻮﻻت ﭘﺴﺎﮐﺮوﻧﺎﯾﯽ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات ﺳﯿﺎﺳﺘﯽ

گروه حقوق – سیاست / کارگروه تحولات سیاسی

ما در این گزارش تحلیلی به دنبال تحلیل ابعاد تبعات سیاسی، اقدامات دولت و تحولات پساکرونا در موضوعات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بحران کرونا بوده‌ایم. نتایج بیانگر این است که وضعیت اقتصادی کشور در اثر بحران کرونا بغرنج‌تر شده و حتی معیشت مردم هم دچار مشکل شده است. در حوزه مسائل اجتماعی هم با افزایش اختلافات خانوادگی، تشدید قطبیت اجتماعی، تهدید امنیت انسانی و عمومی و همچنین ظهور عوامل تهدیدزای امنیت جامعه‌ای در کشور روبرو هستیم. در بخش تبعات اقتصادی و تحولات پیشارو در این حوزه، نتایج نشانگر این است که بی­اعتمادی به سیاست‌ها و آمارهای دولت همانند نارضایتی از اقدامات آن برای عبور از بحران بالا است.

در صورت تشدید تبعات مذکور و تداوم بحران کرونا، تحولات پساکرونا در ایران به گونه‌ای خواهد بود که دولت با کسری بودجه شدیدی مواجه شده و اقتصاد و معیشت مردم نیز به مشکل خواهد خورد. پیش­بینی می‌شود در صورت تعاطی بین این مسائل، کشور با شکل‌گیری اعتراضات عمومی در نیمه­دوم سال روبرو خواهد شد. ضرورت حکمرانی خوب و ایجاد شفافیت، تغییر و تقویت سیاستگذاری سلامت و مسائل شهروند ایرانی برجسته خواهد شد و دولت را در داخل، به مرز دولت فرومانده خواهد رساند. به لحاظ سیاست خارجی هم تقویت نگاه به شرق و خصوصاً چین‌گرایی و حتی وابستگی به چین برای مقابله با تبعات اقتصادی بحران کرونا و جلوگیری از تشدید اثرات تحریم بر کشور، یکی از محورهای آتی خواهد بود.

همچنین در صورت عدم موفقیت دولت­ها در کنترل آن، اقتصاد جهانی نیز در کوتاه­مدت تضعیف، و تمرکز بر درون مرزهای سیاسی دولت – ملت‌ها توسط حکومت‌ها تقویت خواهد شد. تضعیف جایگاه داخلی و بین­المللی آمریکا، تقویت قطب چین، مطرح شدن فدرالیسم مدنی نوین، استفاده پیشرفته‌تر و انعطاف­پذیر از فناوری، قطبی شدن کمتر جوامع و تغییر سبک زندگی، از جمله دیگر تحولاتی است که به نظر می­رسد که جهان در پساکرونا با آن مواجه خواهد شد.

پیشنهادهای ما در این گزارش تحلیلی خطاب به کلیت حاکمیت و خصوصاً دولت این است که سیاستگذاری ناظر بر سلامت شهروندان و تقویت تأمین اجتماعی آن­ها در دستور کار قرار گیرد. همچنین در راستای اعتمادزایی بین افکار عمومی، ضمن در پیش­گرفتن شفافیت در مدیریت بحران کنونی، جهت مدیریت فضای اقتصادی و به طورکلی معیشت مردم، با در نظر داشتن لزوم افزایش رضایت مردم، به طور جدی وارد عمل شود و بخش قابل توجهی از منابع تخصیص یافته برای بحران کرونا را برای این امر به کار بگیرد. در حوزه رسانه‌ای هم کماکان تداوم القای وضعیت بحرانی و جلوگیری از عادی شدن مسئله برای مردم و همچنین در حوزه سیاست خارجی توازن میان نگاه به غرب و شرق از جمله پیشنهادت این گزارش است.

برای دریافت متن کامل این گزارش اینجا کلیک کنید.