هوشنگ شیخی | اقتصاد و سیاست ترکیه در سراشیبی سقوط

آقای هوشنگ شیخی، مدیر گروه حقوق و سیاست پژوهشکده سیاست‌پژوهی و مطالعات راهبردی حکمت در برنامه زنده تلویزیونی، استراتژی ناپایدار اقتصادی و سیاسی را از مشکلات امروز ترکیه خواند و افزود: فقدان درک درست از سیاست داخلی و خارجی، دخالت در پرونده‌های بزرگتر از حد توان سیاست خارجی و رویاپردازی بیش از حد و دور از واقع دولتمردان ترکیه از مشکلات امروزی این کشور است.
شیخی به کاهش یک چهارمی ارزش پول ترکیه اشاره کرد و گفت: یکی از دلایل آن فقدان استراتژی مشخص دولت ترکیه برای اقتصاد این کشور است، چراکه پس از خروج آقای علی باباجان از حزب عدالت توسعه به نوعی مهندسی اقتصادی ترکیه دچار چالش شد.
وی ضمن اشاره به بحران بانکی ترکیه و کاهش ۲ درصدی نرخ بهره، افزود: کاهش میزان بهره بانکی در زمانی که تورم بالای ۲۰ درصد است یا باید این نرخ ثابت بماند یا نرخ بالا برود، اما اردوغان به استناد شعار معروفش که “مادرتمام بدبختی‌ها بالابودن نرخ بانکی است” آن را کاهش داد. این در حالی بود که کارشناسان اقتصادی بانک مرکزی ترکیه نسبت به این موضوع هشدار داده بودند. این اختلاف نظر باعث شد که دو عضو هیئت مدیره بانک مرکزی برکنار شوند و همچنین رئیس کل بانک مرکزی ترکیه که ۱۸ ماه پیش منصوب شده بود، برکنار شد.
آقای شیخی با پیش بینی کاهش روز به روز ارزش پول ملی ترکیه گفت: دخالت‌های سیاسی در اقتصاد و وجود وابستگی که در حوزه سیاست‌های مالی، پولی و بانکی وجود دارد، سبب وضعیت اقتصادی شکننده امروز ترکیه است.
کارشناس ارشد مسائل ترکیه افزود: نکته دیگر آرزواندیشی‌های اردوغان در بحث بین الملل است. دخالت در منطقه قفقاز، مسائل داخلی لیبی، دخالت در حوزه مدیترانه مثل درگیری‌هایی که با قبرس و یونان و همچنین دخالت در امور افغانستان و سوریه دارد، عامل چالش دولت ترکیه در حوزه‌های اقتصادی شده است.
وی گفتمان وابسته به غرب ترکیه و شخص اردوغان را به عنوان اهرمی علیه دولت آنکارا دانست و تصریح کرد: متاسفانه اردوغان درسی از برخورد دوگانه غرب با کشورش نگرفته است و تصور می‌کند می‌تواند در بازی‌های منطقه نقش آفرین باشد. این در حالی است که غرب به طور کل و اتحادیه اروپا به طور خاص دست رد به سینه ترکیه در عضویت در اتحادیه اروپا زده است.
آقای شیخی اظهار داشت: هرچند اردوغان می‌گوید ما انتظار نداریم وارد اتحادیه اروپا شویم و نمی‌خواهیم وابسته باشیم، ولی باز هم در حوزه‌های مالی، پولی و حتی سیاست خارجی مسئله اروپا برایش بسیار مهم است. زیرا بر مبنای ارتباط و وابستگی به اروپا، استراتژی اقتصادی ترکیه را بسته است.
کارشناس ارشد مسائل ترکیه، درگیری‌های اردوغان با سران غرب و از طرفی نوع نگاه معامله گرایانه او با غرب و حتی در مورد آمریکا را علت عدم توفیق اردوغان با اروپا و آمریکا خواند و گفت: بطور مثال زمانی که اردوغان گفت اگر آمریکا به ما تسلیحات و جنگنده ندهد به سمت روسیه خواهیم رفت، باعث تا دیگر اعتباری برای غربی‌ها هم نداشته باشد.
آقای شیخی به واکنش‌های داخلی، چه مخالفان داخل پارلمان و چه داخل جامعه و فضای مجازی در ترکیه اشاره کرد و افزود: در این روز‌ها شاهد این هستیم که کلمه “استعفای اردوغان” در فضای مجازی ترند شده، که به چالش‌های ترکیه افزوده است.
کارشناس ارشد مسائل ترکیه همچنین گفت: دولت ترکیه باید توجه بیشتری به مسائل داخلی داشته باشد تا چالش‌ها تبدیل به بحران نشود، زیرا اقتصادش بر پایه محصولات داخلی نیست و این وابستگی به خارج و بازار غرب و گردشگران غربی، نوعی تهدیدی است که هر لحظه غرب بخواهد به ترکیه فشار خواهد کرد.