عارف حسین‌زاده | ویروس کرونا و اقدامات قوه قضائیه؛ پساکرونا، فرصت‌ها و تهدیدها

گروه حقوق و سیاست / کارگروه حقوقی-قضائی

اکنون بیش از سه ماه است ویروس کرونا در ایران شیوع پیداکرده و تمامی دستگاه‌ها و نهادهای مختلف اعم از بهداشتی، درمانی، آموزشی، نظامی، اقتصادی، قضائی و فرهنگی را درگیر نموده است و همگی سعی بر این دارند تا با اتخاذ تدابیری، لطمات و صدمات ناشی از این ویروس را کاهش دهند. ویروسی که تابه‌حال هیچ‌گونه واکسن یا درمان مخصوص و قابل اتکایی برای آن پیدا نشده و تنها راه پیشگیری از آن پرهیز از حضور در تجمعات، محدود کردن ارتباطات انسانی و رعایت مسائل بهداشتی است. در همین راستا، بر اساس تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا، اماکن و مراکزی که باعث تجمع افراد بوده، تعطیل ‌شده یا با اتخاذ تدابیری از تراکم انسانی در آن‌ها کاسته شده است.

متأسفانه، یکی از مراکز بشدت پرازدحام در کشور، زندان‌ها هستند که بنا به گفته رئیس سازمان زندان‌ها، جمعیت زندانیان دو برابر ظرفیت زندان‌های موجود در کشور است و با این شرایط، درصورتی‌که ویروس کرونا به داخل زندان‌ها نفوذ می‌کرد، ممکن بود منجر به فاجعه شود. یکی دیگر از مراکزی که تجمع انسانی در آن بالاست، دادگاه‌ها هستند که این تجمع در صورت عدم کنترل، می‌توانست زمینه انتقال پرتعداد بیماری کرونا را فراهم کند. بر همین اساس، قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران در راستای پیشگیری از انتقال این بیماری منحوس در سطح مراکز یادشده و باهدف صیانت از حق سلامت کارکنان، مراجعین دادگاه و زندانیان، کوشید تا با صدور بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌هایی، تراکم انسانی در مهم‌ترین مراکز پرازدحام تحت مدیریت خود را (زندان‌ها و دادگاه‌ها) کنترل نماید.

باوجود اقدامات قابل‌تحسین قوه قضائیه در این زمینه، مانند اعطای مرخصی به ۱۰۰ هزار زندانی در مدت‌زمانی بسیار کوتاه که به‌وسیله کار شبانه‌روزی و جهادی کارکنان این قوه حاصل شد، ضرورت دارد تا به مسائل زندان‌ها و حضور روزانه و پرشمار مراجعین در سطح دادگاه‌ها که آثار سوء بسیاری در پی دارد، به‌صورت ریشه‌ای پرداخته ‌شده و برای حل آن‌ها، چاره‌ای اندیشیده شود.

بر این اساس، در بخش نخست گزارش حاضر، به تشریح اقدامات قوه قضائیه در راستای پیشگیری از بیماری کرونا و مقابله با سوءاستفاده‌کنندگان از این شرایط و سپس در بخش دوم، به بیان ضرورت استفاده از فرصت پیش‌آمده ناشی از این بیماری برای حل ریشه‌ای مسائل فوق‌الذکر می‌پردازیم و در پایان، پیشنهادهایی را در جهت حل این مسائل ارائه می‌نماییم.

برای دریافت متن کامل این گزارش اینجا کلیک نمائید.