محمد صدیق | سیاست‌پژوهی اصلاح ساختار بودجه کشور

نظام بودجه‌ریزی در ایران با وجود بیش از یک قرن پیشینه اجرایی، با مسائل و چالش‌های متعددی مواجه است. با توجه نقش بودجه در سرنوشت اقتصادی کشور و تاثیرگذاری گسترده آن در زندگی آحاد مردم، این نظام با معضلاتی همچون وابستگی بودجه به درآمد‌های نفتی، عدم وجود منابع درآمدی پایدار، کسری بودجه گسترده، فقدان نظام نظارتی دقیق، افزایش گسترده درآمدهای اختصاصی، فقدان شفافيت در فراگرد بودجه، عدم هم‌راستایی بودجه سنواتی و برنامه‌های توسعه، بودجه شرکت‌های دولتی و … مواجه است.
در تحقیق پیش‌رو که در سه فاز اجرا می‌گردد؛ در گام اول به بررسی منویات مقام معظم رهبری در حوزه بودجه و نظام بودجه ریزی می‌پردازیم و آسیب‌ها و راه‌حل‌های مدنظر مقام معظم رهبری را دسته‌بندی می‌کنیم. در گام بعدی، بررسی اسناد بالادستی و سیاست‌های کلی نظام در حوزه بودجه صورت خواهد گرفت و پس از بررسی و طبقه‌بندی موارد مذکور به انطباق سیاست‎‌های کلی نظام با منویات مقام معظم رهبری خواهیم پرداخت.
فاز بعدی تحقیق شامل آسیب‌شناسی نظام بودجه‌ریزی در ایران است که در پنچ مرحله صورت خواهد گرفت که شامل: بررسی نظام‌مند تحقیقات پیشین به روش فراترکیب، مصاحبه با خبرگان حوزه بودجه، ارزیابی و تحلیل انتقادی و … است. در فاز پایانی تحقیق، ابتدا به انطباق قانون اصلاح ساختار بودجه تهیه شده توسط سازمان برنامه و بودجه با نظام مسائل بودجه ریزی در ایران پرداخته می‌شود و پس از شناسایی عدم انطباق‌های احتمالی، باتوجه به مسائل احصاء شده و بهره‌گیری از روش‌های ذکر شده در هرکدام از مراحل فرایند بودجه‌ریزی، نسبت به استخراج و پیشنهاد راهکارهایی جهت رفع مسائل و چالش‌های نظام بودجه‌ و اصلاح ساختار آن اقدام خواهد شد.