کاظم فتح تبار و سهراب محمدی پویا | تحلیل سیاست‌های سنجش و پذیرش دانشجو و ارائه بسته سیاستی

کنکور سراسری، آزمون سراسری، کنکور و … یکی از اساسی ترین دغدغه های دانش آموزان، خانواده و نظام آموزشی کشور است که در دهه های گذشته همواره در مقاطعی از زمان نسبت به حذف آن واکنش‌های وجود داشته است. برخی سایه کنکور را آن‌قدر بلند می‌بینند که نظام آموزشی کشور به‌ویژه نظام آموزشی عمومی را به حاشیه برده است و نظام آموزشی را در راستای تحقق اهداف مطلوب خود دچار مشکل کرده است. با این حال نظام پذیرش دانشجو در ایران طی سال‌های گذشته همواره دستخوش تغییر و تحولات جدی بوده است. به‌طوری که با تامل در روند تعداد شرکت‌کنندگان و پذیرفته شدگان در طی دهه گذشته نشان می‌دهد که میزان تقاضا برای ادامه تحصیل در دوره‌های آموزش عالی روند صعودی را طی کرده است. اما متأسفانه پذیرش در دانشگاه‌های سطح 1 و تحصیل در رشته‌هایی با کمترین و یا حتی نبود علاقه‎مندی و متناسب با استعداد افراد، خیل عظیمی از دانشجویان تغییر رشته ای را به دنبال داشته است و موجبات هدررفت هزینه‌های بسیاری را فراهم آورده است. با این حال همواره حذف کنکور سراسری و یا ارائه راه‌حلی جایگزین برای آن در سالیان گذشته به یکی از دغدغه‌های مسئولان نظام آموزشی کشور تبدیل شده است که متأسفانه تا به امروز محقق نشده است. پس می توان اذعان داشت که تحقق چنین موضوعی در ذیل تحلیل اسناد بالادستی و اقتضائات کشوری قابل دستیابی است که چنین امری حاصل نشده است. از این رو در طرح حاضر ابتدا منویات مقام معظم رهبری مرتبط با حوزه سنجش و پذیرش دانشجو مورد تحلیل قرار گرفت. سپس اسناد بالادستی سیاست‌های کلی نظام به مانند سیاست‌های کلی ایجاد تحول در نظام اموزش و پرورش کشور، سیاست‌های کلی علم و فناوری، سیاست‌های کلی آمایش سرزمین، سیاست‌های کلی نظام برای رشد و توسعه علمی و تحقیقاتی کشور، سیاست‌های کلی نظام در امور ترویج و تحکیم فرهنگ ایثار و جهاد و ساماندهی امور ایثارگران و … تحلیل شدند. همچنین اسناد بالادستی نظام آموزش و پرورش کشور چون سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و  برنامه اجرایی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در طول برنامه ششم توسعه (1400- 1397) نیز واکاوی و تحلیل شدند. لازم به ذکر است که جهت دستیابی به داده‌های معتبر گزارش‌های پژوهشی، مقالات و … انجام شده پیشین نیز مورد توجه قرار گرفت. در پایان بر اساس تحلیل‌های صورت گرفته، بسته سیاستی سنجش و پذیرش دانشجو تدوین شد. از ویژگی بسته سیاستی مذکور مشخص بودن وظایف اجرایی هر یک از دستگاه‌های کشوری است که وظیفه دستگاه‌های نظارت شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس شورای اسلامی و … نیز در آن مورد اشاره قرار گرفته است.