تحلیل ابعاد تأسیس سازمان دولت‌های ترک
نشست سیاستی تحلیل ابعاد تأسیس سازمان دولت‌های ترک با حضور محسن پاک آئین سفیر اسبق ایران در آذربایجان و ازبکستان و هوشنگ شیخی مدیر گروه حقوق و سیاست پژوهشکده سیاست‌پژوهی و مطالعات راهبردی حکمت ساعت 14 روز سه شنبه 30 فروردین 1401 در سالن جلسات پژوهشکده برگزار شد.
هوشنگ شیخی در ابتدا با با ارائه گزارش سیاستی کارگروه تحولات سیاسی پژوهشکده درباره سازمان دولت‌های ترک به مرور تاریخچه شکل‌گیری این سازمان و همچنین امکان و امتناع عبور آن از یک نهاد قومی،زبانی ونژادی به سازمانی اقتصادی-سیاسی پرداخت و این عبور دشوار و چالش‌زا دانست. وی در ادامه با تحلیل سازمان دولت‌های تُرک در سه سطح روایت وجودی، کارکردها و ساختار آن؛ چالش‌های درونی و بیرونی سازمان را در دو دسته کلی تنگنای ژئوپلیتیک و فراخنای ایدئولوژیک صورت‌بندی کرد.
شیخی برای بسط گزاره تنگنای ژئوپلیتیک به فقدان اتصال سرزمینی در میان اکثر اعضای سازمان و تهدید و چالش زایی از سوی سایر قدرت‌ها اشاره کرد و همچنین گزاره فراخنای ایدئولوژیک را با مدعای فقدان درک مشترک از هویت تُرکی بین اعضا شرح داد و قوام و دوام این سازمان را آرزواندیشی اردوغان-باغچلی خواند. او در پایان ضمن اشاره به وابستگی برخی از اعضای سازمان به قدرت های بزرگ و حساسیت‌های چین و روسیه نسبت به پدید آوردن بی ثباتی در منطقه توسط این سازمان؛ راهکارهای عملیاتی در راستای سیاست مهار همراه با تقویت روبابط دو جانبه را به دستگاه سیاست خارجی ایران پیشنهاد کرد.
در ادامه نشست محسن پاک آئین با اشاره به تجربیات میدانی خود در دو کشور ازبکستان وجمهوری آذربایجان به عنوان اعضای این سازمان، چالش‌های پیش‌روی این سازمان را عمیق و متعدد توصیف کرد و با وجود سازمان‌های منطقه‌ای متعدد در این منطقه، شکل‌گیری چنین نهادی را فاقد ضرورت دانست. وی در ادامه نشست با تشریح نگاه همسایگان به سازمان دولت‌های تُرک؛ تأکید کرد که روسیه و چین به این سازمان حساس هستند و همین مانع جدی در تقویت این سازمان خواهد بود.
پاک آئین با اشاره به سیاست منطقه‌ای و دیپلماسی همسایگی ایران اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران به دنبال توسعه روابط دو جانبه با کشورهای همسایه و همچنین حضور جدی در سازمان‌های منطقه‌ای مرسوم و فعال همانند اکو، اتحادیه اورآسیا و سازمان همکاری شانگهای است. در پایان نشست به پرسش‌های حاضران در جلسه پاسخ داده شد.
